Evenwijdig aan de huidige Touwlaan lagen vroeger drie lange kavels van de lijnbaan van touwslagerij 'De Drie Vrienden'. Deze touwslagerij was in 1778 opgericht als ‘fabrijk’ voor het ‘bereiden, spinnen en weven’ van hennep en vlas, afkomstig uit de omgeving van IJsselstein.
Touwlaan rond 1910
Al in de 15e eeuw combineerden boeren in de Lopikerwaard veeteelt met hennepteelt. Het was een ideale combinatie: de boer verhoogde zijn hennepakkers met koeienmest, zodat de hennepplant in korte tijd door toedoen van de mest snel en hoog kon groeien. De hennep verkocht hij vervolgens in Oudewater, Montfoort en IJsselstein waar het tot touw werd gesponnen.
Het productieproces bestond uit het hekelen van de hennep, het spinnen van garen en het slaan van kabels. De arbeiders werkten vijf dagen per week op de "looppaden", in de open lucht dus, en een dag per week stond iedereen binnen te hekelen. Vrouwen werkten langdurig in de hekelhokken. Het hekelen was een belangrijk, specialistisch werk, dat bepalend was voor de kwaliteit van het eindproduct. Soms moesten de vezels voor het helkelen eerst gebeukt, dat wil zeggen dat de vezels eerst soepel en fijn moetsen worden geslagen met een houten stamper of hamer. Het touw werd hierdoor wel minder sterk. De afvalrestjes die bij het hekelen overbleven - de losse, korte vezels - verwerkten de touwslagers in kwalitatief minder goed touw, zoals grof vissersgaren. Hekelen was niet zonder risico. Door het kammen ontstonden er stofwolken waardoor er een stofexplosie kon optreden. Het stof was ook een gevaar voor de gezondheid.

hekel
Uit stukken is bekend, dat in 1816 het bedrijf goed liep. Zwaar scheepstouwwerk werd vooral aan Amsterdam geleverd. Er werkten ongeveer 60 mensen. De mannen en kinderen werkten gemiddeld zo'n 12 uur per dag; de vrouwen 2 uur korter, waarschijnlijk voor het huishouden. De werkweek telde in de zomer 78 uur en in de winter 66 uur. Volwassen mannen verdienden toen 13 stuivers per dag, jongens 6 stuivers.
Het werk in een touwslagerij was zwaar. Als het begon te regenen, kon het werk nog enige tijd voorgezet worden, want het touw moest ook worden gehaspeld, d.w.z. opgebonden. Bleef het dagenlang regenen, dan stond het werk stil en verdiende men niets.
Na een brand werd in 1858 werd op de hoek met de Achtersloot een nieuw bedrijfsgebouw neergezet dat nog steeds bestaat.

voormalig bedrijfsgebouw touwslagerij - 1981

voormalig bedrijfsgebouw touwslagerij - 2008

Touwlaan gezien vanaf Biezenplein - 2009
0 reacties: