De Meerenburg was een versterkte woning gelegen op een perceel in de zuidwesthoek van IJsselstein, grenzend aan de binnenzijde van stadsmuur. In een schepenakte uit 1485 staat dat het gaat om een huis, gelegen op de Horn en de zuidzijde van de Achterstraat, oostwaarts begrensd door de Kerkstraat.


De naam Merenburg is destijds gegeven door Jan van Egmond 'Uter Wijk', volgens onderstaand schema een verwant van Jan van Egmond, Heer van IJsselstein.


Met de toevoeging 'Uter Wijk' werd aangegeven, dat hij uit Wijk kwam, het tegenwoordige Beverwijk, waar het Hofland al sinds de dertiede eeuw familiebezit was. In 1350 wordt ervoor het eerst melding gemaakt van een naburig kasteel met de naam Merenstein. Sindsdien noemt Jan van Egmond 'Uter Wijk' zich Jan van Egmond van Merenstein. De naam is afkomstig van het nabije Wijkermeer. De toevoeging 'stein' betekent dat het een stenen huis was.

Door zijn tweede huwelijk met Baerte Ottendr. van IJsselstein, kleindochter van Heer Gijsbrecht van IJsselstein, kwam kreeg hij in 1360 het beheer van de Rijpickerwaard, dat zijn vrouw in 1354 had geërfd van haar vader Otto van IJsselstein. De Rijpickerwaard was een groot stuk land nabij de Geinbrug.

Jan van Merenstein bleef wonen in Merenstein, maar had voor het onderhouden van zijn familierelaties en het beheer van de Rijpickerwaard wel behoefte aan een pied a terre in IJsselstein. Dit was de woning in de zuidwesthoek van IJsselstein dat hij Merenburg noemde.

Vanwege de grote afstand tot het stamslot Merenstein werd dit huis al snel opgedragen aan de baron van IJsselstein, die het aan aanverwanten in leen uitgaf. Na 1477 wordt dit huis niet meer genoemd; waarschijnlijk is het kort daarna afgebroken of verwoest tijdens oorlogshandelingen.

Bovenstaande informatie is een beknopte samenvatting van een artikel uit het tijdschrift van De Historische Kring van IJsselstein, uitgavenummer 92.