Paul Julius Gottlieb Nipkow (1860 – 1940), Duits uitvinder, grondlegger van de televisie, uitvinder van de de elektrische telescoop, nu nipkowschijf genoemd. rondlegger van de televisie.



De Nipkowschijf is een snel ronddraaiende platte schijf waarin kleine gaatjes in een spiraalvormigpatroon zijn aangebracht. Neonlicht dat door de gaatjes in de Nipkowschijf valt, wordt met behulp van een fotocel (selenium-cellen) omgezet in een elektrische spanning. De spanningsvariaties kunnen worden versterkt en met een zender worden verzonden.

De ontvanger was uitgerust met eenzelfde nipkowschijf met dezelfde draaisnelheid als di van de zendende installatie (synchronisatie). Een neonbuis zet de spanning weer om in een lichtgevend signaal. Op ieder moment(gaatje) zien we slechts een element van de verlichte oppervlakte van de buis. En op dat ogenblik zal deze de lichtsterkte van het overeenkomstige punt van het afgetaste beeld weergeven Door het gat van de schijf zien we slechts de plaats van dit element. Wanneer het gat passeert voor het volgende element zal het licht van de neonbuis de lichtsterkte van het tweede element weergeven en zo met het hierop volgende punt en de overige punten. Doordat alle elementen op hun plaats worden gezien met ieder zijn eigen lichtsterkte, wordt het hele beeld op deze wijze opgebouwd.


Voor de goede werking van het mechanische televisiesysteem is het belangrijk dat de schijven van de zender en de ontvanger synchroon lopen. Dat probleem is door Nipkow in 1924 opgelost, 5 jaar na zijn pensionering. Het daarop verkregen patent heeft hij in 1930 verkocht aan Siemens.


John Logie Baird heeft het systeem van Nipkow praktisch toepasbaar gemaakt.



Baird heeft demonstratie uitzendingen verzorgd met zijn 'televisor', een op de Nipkow-techniek gebaseerd apparaat en er in 1930 zelfs een commerciële versie van uitgebracht, de 'Pessley'.