Valeriaan (valeriana) is het grootste plantengeslacht uit de valeriaanfamilie en omvat ca. 250 soorten, zowel kruiden als houtige soorten. In Nederland zijn de echte valeriaan (valeriana officinalis) en de kleine valeriaan (valeriana dioica) inheems. De bloemen van beide soorten hebben een kelk die na de bloei uitgroeit tot een haarkroon van veervormig vertakte borstels, de kroon heeft een kleine uitzakking; er zijn drie meeldraden.

De echte valeriaan is een algemene plant langs waterkanten en op vochtige plaatsen. Het is een tot ca. 1 m hoog kruid met geveerde bladeren en tweeslachtige, roze bloemen in een pluim aan het eind van de stengel.



Uit de wortelstokken en/of wortels van de echte valeriaan wordt het medicinale valeriaan gewonnen. Toegepast in de vorm van tinctuur of dragees zou dit middel de prikkelbaarheid van het zenuwstelsel verminderen waardoor het effectief zou zijn als kalmeringsmiddel bij lichte vormen van nervositeit en spanning zonder dat het suf maakt. Hierdoor is het bruikbaar bij examenvrees. Het middel is mogelijk wel verslavend.


De kleine valeriaan is een tweehuizige soort met eenslachtige bloemen. De onderste bladeren van de ca. 30 cm hoge plant zijn ongedeeld, de stengelbladeren zijn veervormig ingesneden. Deze soort komt voor op vochtige plaatsen en is minder algemeen dan de echte valeriaan.